ECCEN-conferentie levert duidelijk advies op voor onderwijsgevenden. Turbulentie en polarisatie kenmerken onze tijd en leefwereld. Welk leiderschap vraagt dat op een christelijke school? ‘Leraren moeten leerlingen voorgaan in de blijdschap van het geloof.’

De Duitse sociologe Gabriele Kuby wond er geen doekjes om tijdens de ECCEN-conferentie van 19-21 maart in Apeldoorn. ‘Innige gemeenschap met Christus door de Heilige Geest’ is cruciaal voor jongeren anno nu.
Velen van hen zijn door volwassenen aan zichzelf overgelaten in een geseculariseerde, geseksualiseerde samenleving, schetste Kuby tijdens de internationale bijeenkomst voor christelijke onderwijsmensen. Om in die wereld staande te blijven, is allereerst een ‘intieme, persoonlijke relatie met Jezus Christus nodig.’
Leraren moeten hun leerlingen ‘voorgaan in de blijdschap van het geloof’, vervolgde de Duitse auteur – de vreugde die een christen mag ervaren omdat hij Christus kent. Want als zij ook een persoonlijke, liefdevolle relatie met de Heere Jezus krijgen, kunnen de leerlingen op hun beurt anderen daartoe uitnodigen.
De ‘basisroeping’ van iedere christen, ongeacht zijn plaats in de maatschappij, ‘is om getuige van Jezus Christus te zijn’, stelde Kuby. ‘In Hem vinden we onze kracht.’ En Hij is hét toonbeeld van Gods liefde. ‘Zó lief heeft God deze wereld gehad, dat Hij Zijn Zoon heeft gegeven.’ Daarom is het doel van het christelijk onderwijs volgens haar om leerlingen ‘getuigen van Christus te maken.’ Als dat lukt, ‘heb je iets geweldigs bereikt.’

‘Scholen moeten een gedeseksualiseerde oase zijn’

Gabriele Kuby

Vijandschap

Wie door het geloof gemeenschap heeft met Christus hoeft in deze dreigende wereld niet bang te zijn, zei de Roemeense schoolleider en voorganger Liviu Caprar tijdens de ECCEN-conferentie. Hij verwees in een Bijbelstudie naar de discipelen. ‘Hoe raakten zij hun vrees kwijt? Door het geloof in de opgestane Jezus.’ Hij leeft, legde Caprar uit, en de verrezen Christus laat Zijn kinderen nooit alleen. Altijd is Hij bij hen. ‘We kunnen vertrouwen op Zijn aanwezigheid. En wie in Hem is, ontvangt Zijn vrede.’
God kent onze zwakheden en de vijandschap van de wereld, vervolgde de voorganger. ‘Daarom zegt Hij in Psalm 50: “Roep Mij aan in de dag der benauwdheid; Ik zal er u uithelpen, en gji zult Mij eren.”’

Voortplanting

Behalve de band met Christus hebben leerlingen ook behoefte aan onderwijs dat hun richting geeft, betoogde Kuby. Daartoe gaf ze enkele concrete tips. ‘Leer kinderen gezag te gehoorzamen’, beval ze aan. ‘Spoor hen aan tot discipline en hoge prestaties. En breng hun deugden bij als voorzichtigheid, rechtvaardigheid en matigheid.’
Scholen zouden daarbij een ‘gedeseksualiseerde oase’ moeten zijn, betoogde de Duitse. ‘Blokkeer pornografie. Weer genderideologie. Herstel een gezonde mannelijke en vrouwelijke identiteit. Bereid leerlingen voor op het huwelijk, en geef hun verantwoorde informatie over gezinsvorming en voortplanting.’

‘Bevorder ontzag en liefde voor de levende God’

Henk Jochemsen

Ongebreideld gebruik

Vergelijkbare aspecten stipte Henk Jochemsen tijdens de conferentie aan. Een christelijke school moet zorgen voor ‘een schoolcultuur die zich verzet tegen de grenzeloze subjectivering en seksualisering van je identiteit.’ Scholing is geen ‘product op de markt voor persoonlijk voordeel van de student’, aldus de emeritus bijzonder hoogleraar christelijke filosofie in Wageningen. ‘Het doel van onderwijs is de vorming van studenten als personen én als lid van de samenleving.’
De school moet zich daarnaast verzetten tegen meritocratisch denken, dat ons wil doen geloven dat je waarde afhangt van je prestaties.
Jochemsen noemde verder dat scholen leerlingen moeten helpen hun schermtijd te verminderen. De smartphone is namelijk ‘een iconische uitdrukking van deze postmoderne, neoliberale cultuur’, aldus de wetenschapper. ‘Het ongebreidelde gebruik ervan door kinderen en adolescenten heeft dramatische negatieve psychosociale en morele gevolgen.’
Hij beval scholen aan te proberen om ‘ontzag en liefde voor de levende God te bevorderen, in een relatie van geloof en hoop met Jezus Christus.’
Dat alles vereist – en ook daarin sloot Jochemsen aan bij Kuby en Caprar – ‘sterk moreel leiderschap’ bij onderwijsgevenden. Zij moeten persoonlijk gevormd zijn vanuit christelijk perspectief en in christelijke vaardigheden en deugden. En daarnaast goed kunnen lesgeven. ‘Dat is een kunst.’

‘Onze overvloed geeft verantwoordelijkheid om te delen’

Joël Baas kijkt met genoegen terug op ECCEN 2025. Samen met mensen van de VGS en de Jacobus Fruytier scholengemeenschap was hij verantwoordelijk voor de organisatie. ‘Een mooie en leerzame ervaring’, aldus de medewerker International Office bij Driestar educatief. ‘Bijzonder om op een praktische manier bij te dragen aan het goed laten verlopen van deze internationale bijeenkomst.’

Wat sprong er voor u uit?
‘Veel waardevolle ontmoetingen zijn me bijgebleven. Een daarvan was met een headteacher uit Kenia. Zij vertelde dat haar leerkrachten lesgeven aan klassen van meer dan tachtig leerlingen. Over klassenmanagement gesproken...’

Welke lessen heeft u zelf geleerd tijdens ECCEN 2025?
‘Het ontmoeten van mensen uit allerlei landen die betrokken zijn bij christelijk onderwijs was zowel bemoedigend als inspirerend. Het liet me opnieuw beseffen hoe bevoorrecht we in Nederland zijn met ons christelijk onderwijs. In veel landen is honderd procent overheidsfinanciering voor christelijk (hoger) onderwijs ondenkbaar. Dat besef geeft niet alleen dankbaarheid, maar ook de verantwoordelijkheid om vanuit onze overvloed – kennis, middelen, ervaring – iets te delen met anderen. Tegelijkertijd kunnen wij ook veel leren van collega’s uit andere landen en culturen.’

Hoe gaat u de geleerde lessen verwerken?
‘Voor mij zijn dit soort conferenties een bemoediging en aansporing om me blijvend in te zetten voor goed christelijk onderwijs wereldwijd – zowel in mijn werk bij het International Office als daarbuiten.’

Wanneer is D.V. de volgende editie van ECCEN? En wat is dan het thema?
‘In het voorjaar van 2027. Een definitieve datum is nog niet vastgesteld. We hebben de deelnemers gevraagd om suggesties voor een thema. Daar zullen wij bij de evaluatie van de laatste conferentie en in de komende periode zelf ook over nadenken.’